CO POWINIENEŚ/POWINNAŚ WIEDZIEĆ NA TEMAT PRZEMOCY W RODZINIE?
Co to jest przemoc?
Definicji przemocy jest wiele, jednakże powszechnie przyjmuje się, iż jest to działanie:
• intencjonalne, czyli zamierzone oraz skierowane przeciwko innym członkom rodziny (celem jest zdobycie kontroli nad członkami rodziny);
• naruszające prawa i dobra osobiste osób doznających przemocy;
• wykorzystujące wyraźną przewagę sił;
• powodujące ból i cierpienie.
Jakie można wyróżnić formy przemocy w rodzinie?
Wyróżniamy 4 formy przemocy w rodzinie:
• przemoc fizyczna
• przemoc psychiczna
• przemoc seksualna
• przemoc ekonomiczna
Przemoc fizyczna
Przemoc fizyczna może się przejawiać w takich zachowaniach jak: bicie, uderzanie przedmiotami, szarpanie, popychanie, odpychanie, obezwładnianie, policzkowanie, izolowanie od świata zewnętrznego, duszenie, kopanie, wykręcanie rąk, oparzanie, zmuszanie do picia alkoholu/ zażywania środków odurzających, zmuszanie do innych niechcianych zachowań, użycie broni, porzucanie w niebezpiecznej okolicy, nieudzielenie koniecznej pomocy i inne.
Przemoc psychiczna
Przemoc psychiczna może się przejawiać w takich zachowaniach jak: wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, narzucanie własnych poglądów, karanie przez odmowę uczuć, zainteresowania, szacunku; grożenie (pozbawieniem zdrowia/ życia/ własnym samobójstwem), grożenie niebezpiecznymi narzędziami, ubliżanie, ośmieszanie, używanie wyzwisk, zastraszanie, szantażowanie, kontrolowanie, znęcanie się nad zwierzęciem domowym, i inne.
Przemoc seksualna
Przemoc seksualna może się przejawiać w takich zachowaniach jak: wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego, krytyka zachowań seksualnych partnera, demonstrowanie zazdrości i inne.
Przemoc ekonomiczna
Przemoc ekonomiczna może się przejawiać w takich zachowaniach jak: nieprzekazywanie pieniędzy na utrzymanie, wynoszenie sprzętu domowego w celu sprzedaży, niszczenie rzeczy osobistych, demolowanie mieszkania, przywłaszczenie sobie pieniędzy/mienia, zaciąganie kredytów, obciążających również os. doznającą przemocy, wymuszanie pieniędzy, uniemożliwienie podjęcia pracy i inne.
Czy można wyróżnić cykle przemocy w rodzinie?
Tak, przemoc zwykle powtarza się według określonych prawidłowości. W cyklu przemocy wobec bliskich można za L. Walker (1979) wyróżnić trzy następujące po sobie fazy:
1. Faza narastania napięcia
2. Faza ostrej przemocy
3. Faza miodowego miesiąca
Takie cykle mogą trwać latami. Z czasem przemoc się nasila i za każdym razem jest coraz gorzej. Fazy narastania napięcia są coraz częstsze, fazy ostrej przemocy coraz groźniejsze i dłuższe, a fazy miodowego miesiąca coraz krótsze i mniej intensywne.
Faza narastania napięcia
Zachowanie osoby stosującej przemoc charakteryzuje się napięciem i stałym poirytowaniem. Nawet drobiazg może wywołać awanturę. Starasz się wtedy załagodzić sytuację, uspokoić partnera i nie dopuścić do kłótni. Starasz się wszystko robić jak należy. Jednak narastające napięcie prowadzi często u ciebie do różnych dolegliwości, często nie wytrzymujesz i sam/a prowokujesz atak, by „mieć to już za sobą”.
Faza ostrej przemocy
Osoba stosująca przemoc jest gwałtowna, wpada w szał i wyładowuje się. Niezależnie od tego jak się starasz, jej gniew narasta. Skutki tej eskalacji mogą być tragiczne – poważne zranienie, pobicie, złamania, a nawet śmierć. Często wtedy decydujesz się szukać pomocy.
Faza miodowego miesiąca
Po wyładowaniu się często osoba stosująca przemoc zdaje sobie sprawę, iż zrobiła źle i stara się to naprawić, przepraszając cię i obiecując, że to już się nie powtórzy. Usprawiedliwia swoje zachowanie, szuka wytłumaczenia, staje się inną osobą, okazuje ciepło, miłość i troskę. Zaczynasz wierzyć, że partner się zmienił, że odtąd wszystko będzie dobrze. Jednak on/a się nie zmienia, faza ta wkrótce przemija i wszystko zaczyna się od nowa, znowu mamy do czynienia z fazą pierwszą.